)
Een afscheidsrede is meestal een terugblik. Danken om wat wij konden en mochten doen. Eventueel erkennen dat er minder goede kanten zijn geweest. Misschien geeft men aan wie achterblijft enkele raadgevingen en aanbevelingen mee naar de toekomst toe.
Afscheid: het is uit het gezichtsveld verdwijnen en beseffen dat de wereld zonder ons verder draait en we vlug vergeten zullen zijn.
Een lange afscheidsrede
In het vierde evangelie houdt Jezus een lange afscheidsrede. Drie paaszondagen na elkaar is hij aan het woord. Hij kijkt vooral naar de toekomst en belooft aanwezig te zullen zijn door de Geest die komen zal en die hij zal zenden van bij zijn Vader.
Jezus spreekt vooral over verbinding die zal blijven en hij geeft meteen aan dat hij zelf de blijvende is. Hij zegt aan zijn leerlingen dat hij heengaat en toch blijft.
Hij blijft doorheen het woord dat hij gesproken heeft en de goede daden dit hij heeft verricht. Als wij zijn woord beluisteren, spreekt hij opnieuw tot ons. Wanneer wij de geboden onderhouden, die hij ons heeft voorgehouden en voorgeleefd, blijven we in zijn liefde.
Jezus nodigt ons uit om met de blik van zijn Vader te kijken naar en te werken in de mensenfamilie. Paus Franciscus wijst in een toespraak van 8 mei 2022 op de kracht van Gods woord voor onze roeping: “Volgens een spreekwoord uit het Verre Oosten ziet een wijze, kijkend naar een ei, een adelaar; kijkend naar het zaad, een grote boom; kijkend naar een zondaar, een heilige. Zo kijkt God naar ons: in ieder van ons ziet Hij een zeker potentieel, soms zonder dat we het zelf beseffen, en ons hele leven lang werkt Hij onvermoeibaar opdat we dit potentieel ten dienste zouden stellen van het algemeen welzijn.
Zo komen roepingen tot stand, dankzij de kunst van de goddelijke beeldhouwer die ons met zijn ‘handen’ uit onszelf laat komen, zodat het meesterwerk waartoe wij geroepen zijn, in ons zichtbaar wordt. Het Woord van God, dat ons bevrijdt van zelfgenoegzaamheid, is uitermate geschikt om ons te zuiveren, te verlichten en te herscheppen.”
Jezus blijft bij ons doorheen de sacramenten, vooral in de eucharistie. “Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald. Als iemand van dit brood eet, zal hij leven in eeuwigheid” (Joh. 6,51). Dit had Jezus al verklaard in de lange Broodrede na de wonderbare spijziging van een grote menigte.
De eucharistie is vooral het sacrament en het teken van de blijvende aanwezigheid van Jezus.
De wijnstok en de ranken
Alles wat leeft, wekt verwondering. In de lente kunnen we ons verwonderen over het nieuwe leven dat opschiet, frisse twijgen, nieuwe ranken, bloesem. Een boom, het is wortel, stam, takken, bladeren, vruchten. Sap dat opstijgt, lucht die ingeademd wordt. Ranken en stam moeten verbonden blijven om vruchten te dragen.
Jezus gebruikt nu en dan beelden vanuit de natuur. Zo deden het ook de psalmisten (ps.1; ps. 80,8-16) en de profeten (Jes.5,1-7; Jer. 2,21). Hij verwijst naar een plant, die nogal gewaardeerd wordt omwille van haar vrucht, de druif en om de wijn die ervan zal gemaakt worden (ps.104,15).
Bij het Laatste avondmaal geeft Jezus aan zijn leerlingen het mooie beeld mee van de wijnstok. “Ik ben de wijnstok, mijn Vader de wijngaardenier. Gij zijt de ranken, dus blijft in mij. Ik blijf in u, dan vindt hij vruchten hier” (ZJ 779)
“Blijven”, tot zevenmaal toe horen we het woord ‘blijven’ in de parabel van de wijnstok.
Een wijnstok vraagt veel werk. Er moet gesnoeid worden en geknipt. Enkel zo de ranken met de stam verbonden blijven, geven ze veel vrucht.
Ik ben de Wijnstok”, zei Jezus.
Hij stond onder de bloeiende wingerd
aan de voorgevel van een huis
Een uitbarsting van groen
en dat alles kwam voort uit een stugge stam
“Ik ben de Wijnstok”, zei Jezus,
en Hij dacht aan de mensen
die Hem gevolgd waren.
Als zij Mij vasthouden
zullen zij vruchten dragen.
Hij zou hen het sap geven
van zijn Woord en zijn liefde
En zij zouden zich rond de mensen slingeren
met de kracht van een omhelzing.
Manu Verhulst
Jezus onderstreept de rol van de verbondenheid, zowel deze met hem als onder elkaar. Hij beklemtoont daarbij de verbondenheid met zijn Vader. De dagelijkse realiteit beantwoordt niet ten volle aan dit beeld. Er zijn groepen die mekaar eerder uit de weg gaan dan ontmoeten.
In de parabel is Jezus zelfs zeer hard voor de afgerukte ranken.
Op een gebedsfolder staat deze bede om vergeving;
“Hadden wij niet moeten doen zoals Jezus en als een boom onze kracht putten uit het sap der aarde om onze takken wijd te spreiden voor de laatsten eerst.
Om teken van hoop te zijn in onze wereld;
Om te tonen dat mensen niet geboren zijn om geen leven te hebben?
Hadden wij niet moeten doen zoals Jezus en als een boom onze kracht putten uit het sap der aarde om de ziekte, de armoede, de honger, de uitbuiting en de onderdrukking overal ter wereld te overwinnen, om voedsel, een huis en een thuis, gezondheid en welzijn voor allen te bewerken?
Heer, wij vergeven aan elkaar.”
De afscheidswoorden van Jezus gaan over de toekomst om zijn leerlingen vertrouwen te schenken. Hij verzekert hen dat hij blijft en dat zij met hem verbonden moeten blijven om vrucht te dragen..
Inzet in de wijngaard
Pater Ignace, Nguyen van Huong getuigt in het parochieblad van de Emmaüsparochie Destelbergen Heusden Melle: over zijn roeping en missionaris zijn. Hij is Augustijn en komt uit Vietnam. Hij is in 2022 priester gewijd in Gent.
“Mijn verlangen was om naar een van de Europese landen te gaan om de Kerk te dienen. Want wat de Vietnamese Katholieke Kerk vandaag is, is ze geworden door de Europese missionarissen. Met andere woorden: De Europese missionarissen brachten de blijde boodschap – het Evangelie – naar Vietnam en ze zaaiden de geloofsboom in de grond van ons land.
Tot nu toe is deze boom heel groot en brengt die heel veel bloemen en vruchten (lees roepingen) voort. Kijk ik naar de geloofsboom van de landen waaruit deze missionarissen kwamen, dan zie ik, dat de geloofsboom daar er nu bijstaat zoals in d e winter, met minder bladeren, bloemen en vruchten.
Ik vroeg me af of het niet goed zou zijn als ik naar daar zou gaan om voor die boom te zorgen, zodat die op een dag meer bladeren en vruchten zou voortbrengen. De Vietnamezen hebben een uitdrukking, die letterlijk vertaald luidt: “Als u de vruchten van deze boom eet, moet u altijd aan degene die deze boom plantte, denken” (K. en L, 10 jan.2024)
Laten we zorg dragen voor elkaar om verbonden te blijven met Jezus, de ware wijnstok en met zijn en onze Vader, de wijngaardenier,